Kadim tıbbın zaferi: Sıtma ilacı!
Kadim tıbbın zaferi: Sıtma ilacı!
Kuzey Vietnam’ın lideri Ho Chi
Minh, 1967 Vietnam savaşı sırasında Çin Başbakanı Zhou Enlai’den, askerlerinin
sıtma tedavisinin geliştirilmesinde yardım istedi. Başbakan Zhou Enlai, Mao
Zedong'u 23 Mayıs 1967'de başlayan “Proje
523” adında gizli bir ilaç keşfi projesi kurmaya ikna etti. Bir ekip
kuruldu ve ekibin başına Tu You You getirildi.
Geleneksel tıbbın tarihi bitkisel
reçeteleri incelemeye başladılar. Yapılan araştırma sonucu ellerinde 2.000 adet
reçete bilgisi vardı. İlk 200 reçete sonuç vermedi ama ekip yılmadan denemeye
devam etti. MS. 400 yılındaki bir reçete "ateşli bir hastalık" için;
pelin otunun (artemisia absinthium) suda kaynatılarak kullanılmasını
öneriyordu. Tarifin bahsettiği gibi pelin otu (artemisia absinthium) suda
kaynatılarak denendi fakat faydası olmadı.
Tu
you you, bitkiyi
daha düşük ısıda eterin içine kullandı ve hayvanlar üzerinde etkili oldu. Bazı
hayvanlarda zehir etkisi yaptı ve ölüme neden oldu. Bu nedenle insanlarda
denemek çok riskliydi. Kobay olarak kendini kullandı, kendinde denedi ve
insanda da başarılı olduğu ispatlandı.
Ve milyonlarca insanın hayatını
kurtaran ilaç güvenle kullanılmaya başlandı. Bu aynı zamanda 1.600 yıllık kadim bilginin zaferiydi.
Sıtma konusundaki çalışmaları
için 5 Ekim 2015 tarihinde Nobel Tıp
Ödülü'ne layık görülmüştür.
Bitkinin adı:
pelin otu / Peygamber süpürgesi /
sıtmaotu (etken maddesi artemisin)
Malariakraut [Almanca]
Artemisia annua [Latince]
--- Tu Youyou – Wikipedia-EN
1967'de Vietnam Savaşı sırasında,
Kuzey Vietnam’ın lideri (Güney Vietnam ve ABD’ye karşı savaşta olan) Ho Chi
Minh, Çin Başbakanı Zhou Enlai’den, askerlerinin sıtma tedavisinin
geliştirilmesinde yardım istedi. Sıtma,
Çin'in güney illerinde de önemli bir ölüm nedeni olduğundan başbakan
Zhou Enlai, Mao Zedong'u 23 Mayıs 1967'de başlayan Proje 523 adında gizli bir
ilaç keşfi projesi kurmaya ikna etti.
1969 yılının başlarında, Tu You You, enstitüsünde Proje 523
araştırma grubunun başına atandı. Tu başlangıçta Hainan'a gönderildi ve
hastalığa yakalanan hastaları inceledi.
Dünya çapındaki bilim adamları,
240.000'in üzerinde bileşiği başarı ile taradılar. 1969'da, 39 yaşında olan Tu, Çin bitkilerini tarama fikrine
sahipti. Önce Çin tıp klasiklerini araştırdı ve ülkenin her yerindeki
geleneksel Çin tıbbı uygulayıcılarını kendisi bizzat ziyaret etti. Bulgularını
"Anti-Sıtma için Tek Bir Pratik Reçete Koleksiyonu" olarak
adlandırılan bir defterde topladı. Not defteri 640 reçeteyi özetledi. 1971'de
ekibi, 2.000'den fazla geleneksel Çin tarifini taradı ve farelerde test edilen
yaklaşık 200 bitkiden 380 bitkisel özü çıkardılar.
Reçetelerden biri; sıtmanın bir
işareti olan "aralıklı ateşler" için kullanılan etkili, tatlı pelin
otu (Artemisia annua) kullanımını öneriyordu. Tu, proje seminerinde de
sunulduğu gibi, hazırlığı 1.600 yıllık bir metinde, "Acil Durum Reçeteleri
Birini Kestiren Kolunu Tuttu" adlı bir tarifte anlatılmıştı. İlk başta
etkisizdi çünkü bitkinin özünü geleneksel kaynar su ile çıkardılar. Tu Youyou,
düşük sıcaklıkta bir ekstraksiyon işleminin, bitkiden etkili bir antimalaral
maddeyi izole etmek için kullanılabileceğini keşfetti. Tu, geleneksel bir Çin
bitkisel ilaç kaynağı olan Acil Durum Tedavi Reçeteleri El Kitabı, 340'da
yazıldığını söyledi. Bu bitkinin soğuk suya batırılması gerektiğini söyleyen Ge
Hong tarafından. Bu kitap, bir avuç qinghaoyu iki litre suya batırmak, suyunu
sıkmak ve hepsini içmeyi öneriyordu. Tarifi tekrar okuduktan sonra, Tu sıcak
suyun bitkideki aktif maddeye zaten zarar verdiğini fark etti; bu nedenle
etkili bileşiği çıkarmak için düşük sıcaklıkta eter kullanan bir yöntem önerdi.
Hayvan testleri, farelerde ve maymunlarda tamamen etkili olduğunu gösterdi.
1972'de, kendisi ve meslektaşları
saf maddeyi elde ettiler ve buna, qinghaosu (青蒿素) veya batı dünyasında
artemisinin adını verdiler. Tu, artemisinin kimyasal yapısını ve
farmakolojisini de inceledi. Tu grubu ilk önce artemisinin kimyasal yapısını
belirledi. 1973 yılında, Tu, artemisinin molekülündeki karbonil grubunu
doğrulamak istedi, bu yüzden yanlışlıkla dihidroartemisinin sentezini yaptı.
Ayrıca, Tu ilk insan denek olmak
için gönüllü oldu. “Bu araştırma grubunun başı olarak sorumluluğu aldım” dedi.
Güvendeydi, bu yüzden insan hastalarla başarılı klinik çalışmalar yaptı.
Çalışmaları 1977'de isimsiz olarak yayınlandı. 1981 yılında, artemisinin
bulgularını Dünya Sağlık Örgütü ile yaptığı bir toplantıda sundu.
Sıtma konusundaki çalışmaları
için 5 Ekim 2015 tarihinde Nobel Tıp Ödülü'ne layık görülmüştür.
-- sonrası --
Çin ekonomik reformunun 1978'de
başlamasından kısa bir süre sonra 1980'de, bir anakara Çin’de (tam profesörün
akademik derecesine eşdeğer en yüksek araştırmacı olan) bir Araştırmacı’ya
terfi etti. 2001’de doktora adayları için akademik danışman olarak terfi etti.
Halen Akademideki Baş Bilimcisidir.
2007 itibariyle, ofisi, Pekin,
Dongcheng bölgesinde eski bir apartman dairesinde bulunmaktadır.
2011'den önce, Tu Youyou onlarca
yıldır mütevaziliği nedeniyle ortalıkta görünmemektedir ve “insanlar tarafından
neredeyse tamamen unutuldu” olarak tanımlanıyor.
Tu, Üç Noes Profesörü olarak
kabul edilir - lisansüstü derecesi yoktur (Çin'de lisansüstü eğitim yoktu),
yurtdışında eğitim veya araştırma deneyimi yok, Çin ulusal akademilerinin üyesi
değil, yani Çin Bilimler Akademisi ve Çin Mühendislik Akademisi. Tu şimdi
1949'da Çin Halk Cumhuriyeti'nin kurulmasından bu yana ilk nesil Çinli tıp
çalışanlarının temsili bir figürü olarak kabul edilmektedir.
--- Tu Youyou / Vikipedi-TR
Tu Youyou (Çince: 屠呦呦; pinyin: Tú Yōuyōu; d. 30 Aralık
1930), ilaç kimyacısı ve eğitimci. Atemisinin ve dihydroartemisinin kaşifi
olarak bilinir. Atemisinin ve dihydroartemisinin'i malaria tedavisi için
kullanılmıştır ve milyonlarca hayat kurtarmıştır. Onun atemisinin ve malaria
tedavisini keşfetmesi 20. yüzyılda tropikal tıbbın önemli bir atılımı ve Güney
Asya, Afrika ve Güney Amerika'da tropik ve gelişmekte olan ülkelerdeki insanlar
için sağlıkta iyileşme olarak görülüyor . Çalışmalarından dolayı 2011 yılında
klinik tıpta Lasker ödülü ve 2015'te William C. Campbell ve Satoshi Ōmura ile
birlikte Nobel Fizyoloji ve Tıp ödülünü almıştır. Tu Youyou fizik ve tıp
dalında ilk nobel ödülünü alan Çinli kadındır.[1]
Tu Youyou Çin'de Zhejiang-Ningbo
kentinde 30 Aralık 1930 da doğdu. 1948 de Ningbo ortaokuluna transferinden önce
Ortaokul ve lisenin ilk yılını Xiaoshi orta okulunda okudu, 1951'den 1955'e
kadar Pekin Üniversitesi Tıp Fakültesi / Pekin Tıp Fakültesinde okudu. Tu İlaç
Bilimleri Bölümü'nde okudu ve 1955'te mezun oldu. Daha sonra Tu, geleneksel Çin
tıbbında iki buçuk yıl eğitim aldı. Mezun olduktan sonra Tu, Pekin'de
Geleneksel Çin Tıbbı Akademisinde çalıştı. O, 1978'de Çin ekonomik reformunun
başlamasından kısa bir süre sonra, Araştırmacı unvanını aldı. 2001'de doktora
adayları için akademik danışmana terfi etti. Halen Akademinin Baş Bilimcisidir.
2007'den beri ofisi Pekin'in Bölgesindeki eski bir apartmandadır. Tu Youyou'nun
hiçbir lisans eğitimi yoktur ve herhangi bir Çin ulusal akademisinin üyesi
değildir. 1979 yılına kadar Çin'de lisansüstü programlar yoktu ve Çin dünyanın
geri kalanından büyük ölçüde izole edilmişti. Tu Youyou Çin Halk
Cumhuriyeti'nin kurulmasından bu yana birinci nesil Çin tıbbi çalışanlarının
temsilcisi olarak görülüyor.
Post a Comment