Sümerce orijinal dilinde yaratılış tableti - 3

Sümerce orijinal dilinde yaratılış tableti - 3

Sümerce neye benzer diye konuya ilgili amatörlerin büyük meraklarından birisidir. Aşağıda bir tabletin Sümercesi, İngilizce bazı yorum ve notlar, sonra da cümlenin Türkçe’sini içeren TABLET çevirisi var.

Meraklısına kolay gelsin.

>>> Devamı >>> Sümerce yaratılış tableti - 1

>>> Devamı >>> Sümerce yaratılış tableti - 2

>>> Devamı >>> Sümerce yaratılış tableti - 4

1.1.3 Enki ve Ülkelerin Düzenlenmesi

1. en maḫ-di an ki nir-ĝal2 ni2-te-na (Cited in OB catalogue from Nibru, at Philadelphia, 0.2.01, line 42; OB catalogue in the Louvre, 0.2.02, line 32)

kendine güvenen, yerin göğün aziz beyi

('maḫ-di' > 'yüce, aziz'. 'an ki' > 'yer gök, heryer, evren'.)

2. a-a den-ki gud-dam a ri-a am gal-e tud-/da\

den-ki baba boğanın akıttığı su(meni), yaban boğasının doğurttuğu

3. mi2 dug4-ga kur gal den-lil2-le ki aĝ2 an kug-ga

büyük dağ(kur) den-lil2’in hoşnut ettiği, kutsal gök(an)’ün sevdiği

('kur gal' > 'büyük dağ'. den-lil2’in sıfatı. 'kur' > 'ülke, dağ, ölüler diyarı'. Dağ anlamında Akadcası 'tur'. 'an' > 'gök, yukarı, tanrı an'. Tanrı An’ın Türkçe karşılığını alıyorum. Gök(an) baştanrıdır.)

4. lugal ĝišmeš3 abzu-a du3-a kur-kur-ta il2-la

abzuda ĝišmeš3 ağacını eken, bütün kurlardan yükselten kral

(Sümerce parçalarda ağaç simgesi kullanılıyor. Benim görüşüm: daha çok tapınak (veya tapınakla ilgili şeyler) gibi duruyor.)

5. ušumgal maḫ eridugki-ga gub-ba

eridugki’da dikilen yüce ejderha

6. ĝissu-bi an ki-a dul-la

gölgesi yeri göğü kaplayan

7. [ĝiš]tir ĝišĝeštin-na kalam-ma la2-a

yurt(kalam)ta üzüm bağları yayan

8. [den]-ki en ḫe2-ĝal2-la da-nun-na-ke4-ne

da-nun-na’ların bereket beyi den-ki

9. [dnu]-/dim2\-mud peš10-ĝal2 e2-kur-ra gaba-ĝal2 an ki-a

dnu-dim2-mud, e2-kur’un kudretlisi, yerin göğün güçlüsü

('dnu-dim2-mud' > den-ki . 'e2' > 'ev, tapınak'. Tapınak isimlerinin başında bulunur. 'e2-kur' > 'kur evi'. den-lil2’in Nibru kentinde bulunan tapınağı.)

10. [e2]-/zu\ maḫ abzu-ta sig9-ga dim gal an ki-a

abzuda yerleşen yüce evin, yerin göğün büyük direği

11. [den]-ki igi 1 il2-la-ni kur-šag4-ge di-di

den-ki, kaldırdığı tek gözüyle kurun içini selamlayan

12. [alim] u3-tud lu-lim u3-tud-da

bizonların doğduğu, geyiklerin doğduğu

13. [šeg9] u3-tud šeg9-bar u3-tud-da

dağ keçilerinin doğduğu, vahşi keçilerin doğduğu

14. [X] šag4-tum2-ma si-dug4-ga šag4 ḫur-saĝ-ĝa2-ka

[X] çayırda, vadide, tepelerin içinde

15. [(X)] X sig7-ga-ba lu2 nu-ku4-ku4-da

[(X)] X sig7-ga-ba hiçkimsenin giremediği

16. [šag4 kalam]-/ma\ gi ḫal-ḫal-la-gin7 igi-zu im-ši-ĝal2

parçalanmış kamışlar gibi olan [yurd(kalam)un içine] gözünü diktin

17. ud šid-e itid e2-ba ku4-ku4 mu šu du7-du7-da

günlerin hesaplanması, ayların evine girmesi, yılın tamamlanmasıyla

18. mu šu du7 unken-e eš-bar šum2-mu-da

yıl tamamlanıp, kurulun karar vermesiyle

19. eš-bar kiĝ2 ud-da si sa2-sa2-e-da

karar alınıp, günlerin düzenlenmesiyle

('si sa2' sözcüğünden türeyen anlamlar, Türkçedeki 'düz, doğru' sözcüklerinden türeyen sözcüklere denk gelir. Sıfat olarak kullanırsanız 'düz, doğru'. Fiil olarak kullanırsanız 'düz doğru yapmak, düzmek, dizmek, düzenlemek'. 'ziyafet düzenledi, ev dizdi, boncuk dizdi' gibi cümleleri bu fiille kurarsınız. 'nig2-si-sa2' > 'doğru şey'. 'adalet' anlamında kullanılır. 'nam-si-sa2' > 'doğruluk, dürüstlük'.)

20. a-a den-ki uĝ3 saĝ si-a-ba lugal-bi za-e-me-en

den-ki baba, toplanan halkın kralı sensin

21. ka ba-a-zu niĝ2 im-lu-lu ḫe2-ĝal2 ki bi2-ib-us2

sen ağzını açınca herşey bollaştı, bereket yere yanaştı

22. pa-zu gu gurun-ba sig7-ga gada ḫa-ad-e du7-a

temizliğe uygun keten, meyve koparılan senin dalındır

(Ketenin elde edildiği keten bitkisini de dal olarak ifade ediyor.)

23. X diĝir-re-e-ne-ka me-te-aš im-mi-ib2-ĝal2

tanrıların X’ine yaraşır

24. [X] X ĝiš ĝištir-ba du3-a tug

2zulumḫi-e na-nam

işte [X] X ormanında dikilen ağaç, tug

2zulumḫi yününden giysi

25. [u8] zid sila4 zid na-su8-e me-te-aš im-mi-ib2-ĝal2

iyi koyun, iyi kuzu na-su8-e yaraşır

26. [X] X gana2 zid-da X […] um-mi-in-ra

[X] X verimli tarla X […] um-mi-in-ra

27. […] guru7-du6 guru7-maš-e gu2 im-da-gur-re

[…] guru7-du6 ve guru7-maš ekin öbekleri yığılır

28. [X X] X i3 na-nam ga na-nam tur3 amaš-e nam-de6

[X X] X işte yağ, işte süt, ahır ve ağıl getirir

29. [sipad]-de3 i-lu-lam-ma-na dug3-ge-eš im-mi-ib-be2

[çoban] i-lu-lam-ma şarkısını tatlılıkla söyler

30. /unud(UNU3)\-de3 dun5-dun5 dugšakir-ra-ka-na ud im-di-ni-ib-zal-e

sığır çobanı yayığını çalkalayarak gününü geçirir

31. /kiĝ2\-sig unu2 gal diĝir-re-e-ne-ka me-te-aš im-mi-ib-ĝal2

(çobanın ürettiği) öğle öğünü tanrıların büyük yemek salonuna yaraşır

32. /inim\-zu ĝuruš-e usu-ni-gin7 šag4-ga mu-ni-ĝal2

sözünü, delikanlılar kendi gücü gibi yüreğine koyar

33. gud a2 gur-ra-gin7 kisal-a mu-un-du7-du7

kalın boynuzlu bir boğa gibi avluda toslar

34. /inim\-zu ki-sikil-e ḫi-li-a-ni-gin7 saĝ-ĝa2 mu-ni-in-ĝal2

sözünü, gençkızlar kendi cazibesi gibi başına koyar

35. [iriki] ĝar-ĝar-ra-bi uĝ3-e u6 mu-e

oturdukları kentlerdeki halk hayran olur

36. [X X] X sig10-ga-am3 kaskal-e am3-ra

37. [X X] X DAG.KISIM5×AB2 du3-a a2-bi na-sud-e

38. [en-en]-e-ne barag-barag-ge2-/e\-ne

bütün beylerin, bütün yöneticilerin

39. [šag4-bi] /ḫul2\-ḫul2-la-da silim di-e-de3

yüreklerinin neşelenmesi ve selamlamaları için

('silim' > 'sağlık, esenlik, tamlık, eksiğin, noksanın olmaması'. Akadcası 'šalāmu'. Selamlamak için kullanılır.)

40. [za-a]-da kur gal den-lil2-le a2 mu-un-da-an-aĝ2

büyük dağ(kur) den-lil2 [senin]-ile buyurdu

41. [den-ki] en ḫe2-ĝal2-la en ĝeštug2-ga

bereketin beyi, anlayışın beyi den-ki

42. [en] an-ne2 ki aĝ2 ḫe2-du7 eridugki-ga

gök(an)’ün sevdiği, eridugki’un süsü bey

43. [dug4]-/ga\ eš-bar ki-bi-še3 ĝar nam tar-re gal-zu

buyrukları ve kararları oraya yerleştiren, kader belirleyen, büyüklüğü-bilen(bilge)

('gal' > 'büyük', 'zu' > 'bilmek', 'gal-zu' > 'bilge'.)

44. [X X] ud-de3 saĝ ba-ab-gi4 itid e2-ba ba-an-kur9

[X X] günleri kapattın, ayları evine soktun

45. [… ba]-e-a-ed3-de3 šid-bi sa2 ba-ab-dug4

[… ba] çıkardın, sayılarını ulaştırdın

46. […] uĝ3 ki-tuš-ba bi2-in-tuš

[…] halkı oturumlarına oturttun

47. […] /KA?\ TAR na-gada-bi bi2-in-us2

[…] /KA?\ TAR sığır çobanlarını izlettin

(Çoban yönetici, sığır halk.)

48. […] X šu du7-a

49. […] /su\ NA ba-an-gi4

50. […] /E\ TAR ĝištukul e2-ba bi2-in-gi4

[…] /E\ TAR silahları evlerine döndürdün

51. […] X X /en\ uĝ3 ki-tuš-ba bi2-in-ge-en

[…] X X /en\ halkı oturumlarında güvenle tuttun

52. [a-a] [d]en-ki uĝ3 numun-a e3-ni numun zid ḫe2-i-i

den-ki baba tohumlu halkı çıkarınca iyi tohum çoğalacak

53. dnu-dim2-mud u8 zid ĜA2 e3-ni sila4 zid ḫe2-u3-tud

dnu-dim2-mud gebe koyun çıkarınca iyi kuzu doğacak

54. ab2 numun e3-ni amar zid ḫe2-u3-tud

tohumlu inek çıkarınca iyi dana doğacak

55. ud5 zid ĜA2 e3-ni maš2 zid ḫe2-u3-tud

gebe keçi çıkarınca iyi oğlak doğacak

56. gan2-ne2 gana2 zid ĜA2 u3-un-e3-en

sen tarladan gebe tarla çıkardığında

57. guru7-du6 guru7-maš-e an-edin-na gu2 ḫu-mu-un-gur-gur-re

guru7-du6 ekinleri, guru7-maš ekinleri yüksek bozkırda yığılacak

58. kalam-ma ki tab-ba-a u3-ba-e3

?-en

yurd(kalam)un kavruk yerine çıktığında

1 dize kayıp

60. […]-a-ni […]

2 dize kayıp veya açık değil

61. den-ki lugal abzu-ke4 ni2 gal na-kur-ku silim zid-de3-eš na-e

abzunun kralı den-ki, büyük korku iletir, selamı(silim) güzellikle söyler:

('ni2' > 'korku'. 'saygı, takva, dindarlık' kavramları bu sözcükten türer. Büyük korku iletmesi, büyük saygı uyandırması için kullanılıyor. 'selamı güzellikle söyler' 'tanrıyı kusursuzlaştırma, övme, dua etme' anlamlarında kullanılıyor gibi duruyor. Burada den-ki, kendi kendini övüyor.)

62. a-a-ĝu10 lugal an ki-ke4

"babam, yerin göğün kralı(sahibi)

('an ki' > 'yer gök, heryer, evren'. 'yerin göğün kralı', tanrı Gök’ün sıfatı. Kral sahip anlamınada gelir.)

63. an ki-a pa e3 ma-ni-in-ak

beni yerde gökte ünlendirdi

64. pap-ĝu10 lugal kur-kur-ra-ke4

abim, bütün ülke(kur)lerin kralı

('bütün ülke(kur)lerin kralı' > den-lil2’in sıfatıdır.)

65. me mu-un-ur4-ur4 me šu-ĝu10-še3 mu-un-ĝar

meleri topladı, meleri elime yerleştirdi

('me' > 'tanrısal güçler, tanrısal yasalar'. Karışık bir sözcük.)

66. e2-kur-re e2 den-lil2-la2-ta

den-lil2’in evi e2-kur’dan

67. abzu eridugki-ĝu10-še3 nam-galam mu-de6

abzu eridugki’uma sanatları ve zanaatları getirdim

68. a zid am gal-e ri-a-me-en dumu-saĝ an-na-me-en

büyük yaban boğasının akıttığı iyi suyum, gök’ün ilk çocuğuyum

(İlk doğan çocuk ama den-lil2 onun abisi?)

69. ud gal ki gal-la e3-a-me-en en gal kalam-me-en

büyük yerden çıkan büyük fırtınayım, yurd(kalam)un büyük beyiyim

70. gu2-gal barag-barag-ge2-ne-me-en a-a kur-kur-ra-me-en

bütün yöneticilerin önde geleniyim, bütün ülke(kur)lerin babasıyım

71. šeš-gal diĝir-re-e-ne-me-en ḫe2-ĝal2 šu du7-me-en

tanrıların büyük erkek kardeşiyim, bereketle donatanım

72. kišib-ĝal2 an ki-bi-da-me-en

yerin göğün mühür taşıyıcısıyım

73. ĝeštug2 ĝizzal kur-kur-ra-me-en

bütün ülke(kur)lerin anlayışlısı, bilgesiyim

74. an lugal-da barag an-na-ka di si sa2-e-me-en

kral gök(an) ile gök(an)’ün kürsüsünde hüküm düzenleyenim

75. den-lil2-da kur-ra igi ĝal2-la-ka nam dug3 tar-ra-me-en

den-lil2 ile ülke(kur)leri gözetip, tatlı kader belirleyenim

76. nam tar-ra ki ud e3-a-ke4 šu-ĝa2 mu-un-ĝal2

kader belirlemeyi, güneşin doğduğu yerde(doğuda) elime koydu

(Doğu, güneşin doğduğu yer olarak belirtilir. 1.7.4 Tufan Öyküsü’nde dilmunki ülkesinin yeri güneşin doğduğu yer(doğu) olarak belirtilir.)

77. dnin-tur5-re mi2 zid dug4-ga-me-en

dnin-tur5’un iyilikle hoşnut ettiğiyim

78. dnin-ḫur-saĝ-ĝa2-ke4 mu dug3 sa4-a-me-en

dnin-ḫur-saĝ-ĝa2’nın iyi bir ad verdiğiyim

79. palil da-nun-na-ke4-ne-me-en

da-nun-na’ların önderiyim(ilkiyim)

80. u3-tud-da dumu-saĝ an kug-ga-me-en

kutsal gök(an)’ün ilk doğan çocuğuyum"

81. en-e nam-maḫ mu-un-du-a-ta

bey yüceliğini getirdikten sonra

82. nun gal-e ni2-te-ni za3-mi2 mi-ni-in-dug4-ga-ta

büyük prens kendine övgü söyledikten sonra

83. da-nun-na šudu3 a-ra-zu-a ši-im-ma-an-sug2-sug2-ge-eš

da-nun-na’lar dua ve yakarışa dikildiler:

84. en nam-galam-ma ĝiri3 gub-ba

"güzel sanatları ve zanaatları getiren bey

85. eš-bar kiĝ2-ĝa2 za3-mi2 dug4-ga den-ki za3-mi2

karar veren, övgüsü söylenen, den-ki övgüsü"

86. 2-kam-ma-še3 nam gal ḫul2-la-da

2.ci kez büyüklük ve neşeyle

87. den-ki lugal abzu-ke4 ni2 gal na-kur-ku silim zid-de3-eš na-e

abzunun kralı den-ki, büyük korku iletir, selamı(silim) güzellikle söyler:

88. en-me-en dug4-ga zid-da-me-en saĝ-bi-še3 e3-a-me-en

"beyim, söylediği doğru olanım, onların başına çıkanım

89. dug4-ga-ĝu10 tur3 im-ši-du3-du3 amaš im-ši-niĝin2-niĝin2

söylediğim(buyruğum) ahırı yaptırır, ağılı çevirtir

90. an-e um-ma-te im ḫe2-ĝal2-la an-ta šeĝ3-ĝa2

(söylediğim-buyruğum) göğe ulaştığında, gökten yağan bereketli yağmur

91. ki-e um-ma-te a-eštub u3-ba ĝal2-la-am3

yere ulaştığında kabaran suların sazan-suyudur

('eštub' > 'sazan'. 'a-eštub' > 'sazan suyu'. Fırat ve Dicle sularının baharda kabarması için kullanılır. olumlu olarak kullanılır. Fırat ve Dicle suları yükseldiğinde sulama yapabilirsiniz.)

92. a-gar3 sig7-sig7-ga-bi um-ma-/te\

yeşil tarlalara ulaştığında

93. inim-ĝu10-ta guru7-du6 guru7-maš-e gu2 im-/da-gur\-[re]

sözümle guru7-du6 ve guru7-maš ekinleri yığılır

94. [e2]-ĝu10 eš3 ki sikil-la bi2-du3 mu dug3-ga bi2-sa4

evimi, saf yer, kutsal alanda inşa ettim, güzel bir ad verdim

95. abzu-ĝu10 eš3 KA-a bi2-du3 nam dug3-ga bi2-tar

abzum, kutsal alan, KA-a inşa ettim, güzel bir kader belirledim

96. e2-ĝu10 ĝissu-bi ambar muš-a i-ni-[in-la2]

evimin gölgesi yılanlı bataklığın üzerine uzanır

97. e2-ĝu10 /suḫur\ku

6

!-e! u2-lal3-e sun4 im-ši-sud-e

evime, suḫurku

6 balıkları bal otları arasından sakalını sallar

(Sakal; önyüzgeçler olabilir.)

98. eštub[ku

6 gi-zi di4]-di4-la2 kun mu-na-sud-e

eštubku

6 balığı küçük gi-zi kamışları arasında ona kuyruğunu sallar

99. buru5

mušen gud3-ba šeg11 mu-da-an-gi4-gi4

küçük kuşlar yuvalarında ötüşür

100. en AB […] ĝiš ma-an-la2-eš

beyler AB […] beni dinledi

101. den-ki-me-[en] za3-mi2-ĝa2 ši-im-ma-sug2-sug2-ge-[eš]

ben den-ki, böylece övgüme dikildiler

102. abgal abrig lu2 igi X […]

abgal rahibi ve abrig memuru lu2 igi X […]

103. A.ZI/ZI ZI/ZI!.Asar /ud?\ su3-ra2-ĝa2 ši-im-ma-/an\-sug2-/sug2\-[ge-eš]

A.ZI/ZI ZI/ZI!.Asar eski günlerde dikildiler

104. enkum /ninkum\-e-ne šu si [ša]-/ma\-an-sa2-[e-eš ]

enkum ve ninkum memurları benim için düzenlediler

105. id2 ša-ma-ab-kug /eš3 šag4-ga\ ša-ma-ab-la2

benim için ırmağı arındırdılar, benim için kutsal alanın(abzunun) içine uzattılar

106. abzu-ĝa2 šir3 kug nam-šub ma-an-la2

abzumda, benim için kutsal şarkı ve büyüler sunuldu

107. ma2-gur8-ĝu10 men taraḫ abzu

yük gemim, 'taç', 'abzunun geyiği'

('abzunun geğiyi' > Enki’nin gemisisnin özel ismi. 'taç'da gemi için kullanıyor gibi duruyor.)

108. šag4-ba ḫul2-ḫul2-la ša-ma-ni-ib-de6

(abzunun) içine benim için mutluluk getirdi

109. ambar maḫ ki šag4-ge pad3-da-ĝa2

yüce bataklıkta dilediğim yere

110. a2-bi ša-ma-an-sud-e gu2 ša-ma-an-mar-mar-e

benim için yüzer, bana boyun eğer

111. gu3 ra-e-ne ĝišĝisal šu ša-ma-an-du7-uš

ses vuranlar benim için küreği(n çekilişini) mükemmelleştirirler

('ses vurmak' > küreklerin uyumlu çekilişi için davul veya başka birşeyle çıkarılan ses gibi duruyor.

Veya küreklerin uyumlu çekilişinden kaynaklanan sesi belirtiyor.)

112. šir3 ša-ma-ab-dug3-ge-ne id2 ša-ma-ab-ḫul2-le-ne

benim için şarkıları tatlılaştırırlar, benim için ırmağı neşelendirirler

113. dniĝir-sig7 ensi2 /ĝiš\ma2-gur8-ra-ke4

yük gemisinin reisi dniĝir-sig7

114. ĝidru kug-sig17 šu ša-ma-[ab-du8]

altın asayı benim için tutar

115. den-ki-me-en ma2 taraḫ abzu-ĝa2

! a2 ša-ma-ni-ib-aĝ2-e

ben den-ki’yim, 'abzunun geyiği' gemimi benim için yönetir

116. en-me-en ĝe26-e ga-ĝen

beyim, ben gideceğim

117. den-ki-me-en kalam-ĝa2-aš ga-an-e3

ben den-ki, yurd(kalam)a çıkacağım

118. /en\ [nam] tar-tar-re-ĝu10 ĝe26-e ga-am3-[…]

kaderi belirleyen beyim, ben ga-am3-[…]

119. […] ra ga-an-[…]

120. […] X-e u6-e ga-am3-[…]

121. […] X X ma-ab-šum2 ḫe2-gu7-[e]

[…] X X bana verildi, yenilsin

122. […] sikil-la ga-an-[…]

123. [ĝiš]/erin\ sig7-sig7-ga-bi u6 ga-am3-dug4

onun yeşil sedir ağaçlarına hayran olurum

124. /kur\ [me-luḫ-ḫaki] ma2-ganki dilmunki-bi

me-luḫ-ḫaki, ma2-ganki, dilmunki kurları

125. den-[ki]-me-en igi ḫe2-em-da-a-du8

ben den-ki’yi görsünler

126. ĝišma2 dilmunki-na ĝiš ḫe2-en-du3

dilmunki’un gemileri keresteyle yapılsın

127. ĝiš[ma2] ma2-ganki-na an-zag ḫe2-en-la2

ma2-ganki’nın gemileri gögün kenarına(ufuğa) uzansın

128. ĝišma2-gi4-lum me-luḫ-ḫaki-a-ke4

me-luḫ-ḫaki’nın ĝišma2-gi4-lum gemileri

129. kug-sig17 kug-babbar bal-še3 ḫe2-ak-e

altın gümüş taşısın

130. den-lil2 [lugal] kur-kur-ra-ra nibruki-še3 ḫe2-na-ab-tum2

bütün ülke(kur)lerin kralı den-lil2 için nibruki’ya götürsün"

131. iri nu-tuku-ra e2 nu-tuku-ra

kenti olmayan, evi olmayan

132. [mar]-/tu\ maš2-anše saĝ-e-eš mu-ni-rig7

mar-tu’ya sürü(maš2-anše)leri bağışladı

('mar-tu' > Sümerin batısındaki göçebe Sami kavimlerine verilen isim. 'maš2-anše'yi sürü olarak belirttim. Parçalardan çıkarttım mar-tu’ların avladığı otcul, yabani hayvanlar. 'maš2' > 'oğlak', 'anše' > 'eşek'. Oğlak-eşek arası hayvanlar antiloplar?)

133. nun [gal kalam-ma]-na e3-a-ra

yurd(kalam)unda yola çıkan büyük prense

134. da-nun-na-ke4-ne mi2 zid mu-un-ne-ne

da-nun-na’lar güzel övgü söylediler:

('mi2 dug4' > 'övgü söylemek, hoşnut etmek'.)

135. en me gal me sikil-la u5-a

"bey; büyük melere, saf melere binen

136. me gal me šar2-ra ĝiri3 gub-ba

büyük meler, sayısız meleri getiren

137. an ki niĝ2-daĝal-/ba\ zag ša4-a

yerin göğün enginliklerinin sınırına ulaşan

138. eridugki ki kug ki /kal\-kal-la-aš me maḫ šu ti-a

çok değerli yer, kutsal yer eridugki’a yüce meleri getiren

139. den-ki en an ki za3-mi2

yerin göğün beyi den-ki’nin övgüsü"

140. nun gal kalam-ma-na! e3-a-ra

yurd(kalam)unda yola çıkan büyük prense

141. en-en-e-ne barag-barag-ge2-ne

bütün beyler, bütün yöneticiler

142. ka-mu7-ĝal2 eridugki-ga-ke4-ne

eridugki’un ka-mu7-ĝal2 rahipleri

('ka-mu7-ĝal2' > 'ağzında büyü bulunan'.)

143. šag4-gada-la2 ki-en-gi-ra-ke4-ne

ki-en-gi’nin šag4-gada-la2 rahipleri

('gada-la2' > 'keten giyen'. ' šag4'ın kattığı anlamı bilmiyorum. Keten giysi zengin işi, yün ve deri giysi fakir işi.)

144. nam-išib abzu mu-na-ab-be2-ne

abzunun arınma ayinlerini onun için yaptılar

145. a-a den-ki ki kug /ki kal\-[la ĝiri3] im-mi-ib-gub-bu-ne

den-ki baba için kutsal yerde, değerli yerde dikildiler

146. dag agrun-na in-[…]-ge-ne

agrun odasında in-[…]-ge-ne

147. ki-gub-ba mu […]-sa4-[e]-ne

dikilme-yerinde mu […]-sa4-[e]-ne

('ki-gub' > 'dikilme yeri, kıyam yeri'. İbadetle ilgili kullanılır.)

148. eš3 maḫ abzu […]-sikil-e-ne

abzunun yüce kutsal alanını […]-arındırdılar

149. šag4-ba li an-na u2 sikil-la /im\-[mi]-/ib2\-ed2-ne

içine saf bitki uzun ardıcı getirdiler

150. [X X] kug ki-en-DU maḫ […] den-ki-ka-ke4 [si] im-sa2-e-ne

kutsal [X X], büyük suyolunda den-ki’nin […] düzenlediler

151. kun-saĝ eridugki-ga kar dug3-ga im-mi-ib2-galam-e-ne

eridugki’un ana merdivenlerini 'güzel liman'da sanatsal yaptılar

('güzel liman'; eridugki’un limanının adı.)

152. taraḫ abzu kar dug3 kar maḫ im-mi-ib-dub-e-ne

'abzunun geyiği'ni, yüce liman 'güzel liman'da dolaştırdılar

153. uz-ga kug mu-na-ĝa2-ĝa2-ne

onun için kutsal uz-ga alanını yerleştirdiler

154. a-ra-zu-a-ra-zu mu-na-ab-be2-ne

bütün yakarışları ona söylediler

155. […]-/ne\

156. […]-/ne\

157. […]-ne

158. […] X

1 dize kayıp

160. [ĝišma2]-gur8-ra […] X

161. /a-ĝi6 uru16\ […]-/ĝa2

?\

162. den-ki-ra A X […] DU a-da-min3-na [mu-na]-/ab\-sag3-ge

den-ki için A X […] DU didiştiler

163. suḫur-mašku

6-e [u2-lal3-e sun4 mu]-na-sud-e

suḫur-mašku

6 balığı bal otları arasında ona sakalını salladı

164. nun gal-ra /2\-[kam-ma] a-da-min3 mu-na-e

büyük prens için 2.ci kez didiştiler

165. eštubku

6-e gi-zi di4-di4-la2-bi /kun\ [mu-na]-sud-e

eštubku

6 balığı küçük gi-zi kamışları arasında ona kuyruğunu salladı

166. urin gal abzu-ta sig9-ga an-dul3-e-eš ak-e

abzuda yerleşen, gölgelik yapan büyük sancak

167. ĝissu-bi ki-šar2-ra la2-a uĝ3-e ni2 te-en-ten

gölgesi, heryere yayılan, halkı serinleten

168. us2-saĝ dimgul ambar [muš]-a du3-a kur-kur-ta il2-la

yılan bataklığında inşa edilen, bütün ülke(kur)lerden yükselen us2-saĝ direği

169. en ensi2 gal abzu-ke4

bey, abzunun büyük reisi

170. taraḫ abzu-ka a2 ša-mu-un-aĝ2-e

'abzunun geyiği'nde buyurur

171. meš3 abzu-ta še-er-ka-an dug4-ga

abzuyu süsleyen meš3 ağacı

172. eridugki ki kug ki kal-kal-la-aš me maḫ šu ti-a

kutsal yer, çok değerli yer eridugki’a yüce meleri getiren

173. nu-banda3 maḫ kur-ra dumu den-lil2-la2-ke4

den-lil2’in çocuğu, kurun yüce yöneticisi

174. gi-muš kug-ga šu im-mi-in-du8

kutsal sırığı tuttu

175. ur-saĝ abzu-še3 [saĝ im]-mi-ib-il2-il2-e

savaşcı abzuya doğru başını kaldırdı

176. […] X X

3 dize kayıp

180. /an\ […]

181. lu2 […] EN […]

182. dsirsir […] ma2-[laḫ5 ĝišma2-gur8-ra-ke4]

dsirsir […] [mavnanın tayfası]

183. en-ra ĝišma2 šu […]

bey için gemi šu […]

184. dniĝir-sig7 /ensi2\ ma2-gur8-ra-[ke4]

yük gemisinin reisi dniĝir-sig7

185. en-ra ĝidru kug šu [ša-ma-ab-du8]

bey için kutsal asayı tuttu

186. la-ḫa-ma engur-ra 50-bi mi2 zid mu-/un\-[ne-ne]

engurun 50 la-ḫa-ma’sı güzel övgü söylediler

187. gu3 ra-e-ne gam4-gammušen an-na-/gin7\ […]

ses-vuranlar göğün gam4-gammušen kuşu gibi […]

188. lugal u3-na gub a-a den-ki kalam-ma […]

cesurca dikilen kral den-ki baba yurd(kalam)a […]

189. nun gal kalam-ma e3-a-[ra]

yurd(kalam)a yola çıkan büyük prens için

190. ḫe2-ĝal2 an ki-a pa e3 mu-na-ab-ak

yerde gökte bereket ortaya çıktı

191. den-ki-ke4 nam im-mi-ib-tar-re

den-ki kader belirledi:

192. ki-en-gi kur gal ma-da an ki

"yerin-göğün ülkesi büyük ülke(kur) ki-en-gi

193. še-er-zid gur3-ru ud e3-ta ud šu-uš uĝ3-e me šum2-mu

ihtişam taşıyan, gün doğumundan gün batımına halka meleri veren

194. me-zu me maḫ šu nu-tu-tu

melerin, yüce meler, dokunulmaz

195. šag4-zu galam kad5 lu2 nu-pad3-de3

içinde, hiçkimsenin bulamayacağı eserler yığılı

196. umun2 zid ki diĝir u3-tud-za an-gin7 šu nu-teĝ3-ĝe26

gök gibi erişilmez, tanrıların doğduğu iyi rahim

197. lugal u3-tud suḫ zid keše2-de3

kral doğurup iyi suḫ sarığı bağlayan

198. en u3-tud saĝ-men ĝa2-ĝa2

bey doğurup saĝ-men tacı yerleştiren

199. en-zu en idim an lugal-da barag an-na i-im-tuš

beyin onurlu bey, kral gök(an) ile gök(an)’ün kürsüsünde oturur

200. lugal-zu kur gal a-a den-lil2

kralın, büyük dağ(kur) den-lil2 baba

201. ĝišerin-gin7 šar2 dug4-ge ša-mu-ra-an-gi16-ib a-a kur-kur-ra-ke4

sedir ağacı gibi šar2 dug4-ge ša-mu-ra-an-gi16-ib, bütün ülke(kur)lerin babası

202. da-nun-na diĝir gal-gal-e-ne

büyük tanrı da-nun-na’lar

203. šag4-za ki-ur3-ra šu ba-ni-in-ti-eš

içindeki ki-ur3’a alındı

('ki-ur3' > 'çatı yeri'. Anunnaların oturduğu yer olarak geçer. Tapınak alanında bir yer. Ayrı bir binamı, yoksa ana tapınağın en üst katımı bilmiyorum. Daha çok Ekur tapınağıyla ile ilgili kullanılır. Başka tapınaklar içinde kullanılabilir.)

204. gi-gun4-na ĝiš dili ĝiš dili-za u2 mi-ni-ib-sug4-sug4-ne

eşsiz ağaçların arasındaki gi-gun4-na’nda yiyecek tüketirler

('gi-gun4-na' > tapınak alanında bir bina.)

205. e2 ki-en-gi tur3-zu ḫe2-du3-du3 ab2-zu ḫe2-lu-lu

ki-en-gi evi, ahırların yapılsın, ineklerin çoğalsın

206. amaš-zu ḫe2-ĝar-ĝar udu-zu ḫe2-šar2-šar2

ağılların yerleşsin, koyunların bollaşsın

207. gi-gun4-na-zu an-ne2 ḫe2-em-us2

gi-gun4-na’n göğe dayansın

208. [e2] zid-zu šu an-še3 ḫe2-em-il2

iyi evin, ellerini göğe kaldırsın

209. da-nun-na-ke4-ne šag4-zu-a nam ḫe2-em-da-ab-tar-re-ne

da-nun-na’lar senin içinde kader belirlesin"

210. eš3 urim2

ki-e nam-mi-ib-dib

kutsal alan urim2

ki’e geçti

('urim2

ki' > 'Ur kenti'.)

211. den-ki lugal abzu-ke4 nam im-mi-ib-tar-re

abzunun kralı den-ki kader belirledi:

212. iri me-te-ĝal2-la a tu5-tu5 gud silim-ma gub-ba

"dikilen kusursuz(silim) boğa, suyla yıkanmış, güzel şeyler bulunduran kent

213. barag nam-ḫe2 kur-ra dub3 ba9-re6 ḫur-saĝ-gin7 il2-la

ülke(kur)nin bolluk kürsüsünde dizlerini açan(koşturan), tepeler gibi yükselen

214. ĝištir ḫa-šu-ur2-ra ĝissu daĝal-la ne3-ni-ta nir-ĝal2

kendinden emin, geniş gölgeli selvi(ḫa-šu-ur2) ormanı

215. me šu du7-a-zu si ḫe2-em-sa2

mükemmel melerin (ülkeyi) düzenlesin

216. kur gal den-lil2-le an ki-a mu maḫ-zu mi-ni-in-pad3

büyük dağ(kur) den-lil2 yerde gökte senin yüce adını anar

217. iri nam tar-ra den-ki-ka3-me-en

den-ki’nin kader belirlediği kentsin

218. eš3 urim2

ki gu2 an-še3 ḫe2-zig3

kutsal alan urim2

ki’in boynu göğe kalksın"

219. kur me-luḫ-ḫaki nam-mi-ib2-dib

me-luḫ-ḫaki kuruna geçti

220. den-ki lugal abzu-ke4 nam nam-mi-ib2-tar-/re\

abzunun kralı den-ki kader belirledi:

221. kur gig2 ĝiš-zu ĝiš gal ḫe2-em ĝištir-/zu meš3\ kur-ra ḫe2-em

"kara ülke(kur); ağacın büyük ağaç olsun, ormanın, ülke(kur)nin meš3 ağacı olsun

222. ĝišgu-za-bi e2-gal lugal-la-ke4 [me]-/te ḫe2-em\-mi-ib-ĝal2

onun(meš3 ağacının) tahtı, kralın sarayına yaraşır olsun

223. gi-zu gi gal ḫe2-em gi [… ḫe2-em]

kamışın büyük kamış olsun, kamış [… olsun]

224. ur-saĝ-e ki me3-ka ĝištukul […]

savaşcı savaş yerinde silah […]

225. gud-zu gud gal ḫe2-em gud kur-[ra ḫe2-em]

boğan, büyük boğa olsun, ülke(kur)nin boğası [olsun]

226. gu3-bi gu3 am kur-ra-ka [ḫe2-em]

sesi, ülke(kur)nin yaban boğalarının sesi [olsun]

227. me gal diĝir-re-e-ne-ke4 šu ḫe2-[em-mi-du7]

tanrıların büyük meleri ile mükemmelleşesin

228. darmušen-darmušen kur-ra sun4 na

4/gug\ [ḫe2-em-la2]

ülke(kur)nin bütün turaçları akik sakal [taksın]

229. mušen-zu dḫa-ia3

mušen [ḫe2]-/em\

kuşun, tavus kuşu olsun

230. mu7-mu7-bi e2-gal lugal-la-ka [me-te ḫe2]-/em\-mi-ib-ĝal2

ötüşü, kralın sarayına yakışır olsun

231. kug-zu kug-sig17 ḫe2-em

gümüşün altın olsun

232. urud-zu nagga zabar-/ra\ [ḫe2-em]

bakırın tunç-kalay [olsun]

233. kur niĝ2-nam-zu ḫe2-[ĝal2 ḫe2-em]

ülke(kur), herşeyin bereket [olsun]

234. nam-lu2-ulu3-zu ḫe2-X […]

insanların ḫe2-X […]

235. [nitaḫ2]-zu nitaḫ2 tab-ba-ni-ir gud-gin7 ḫe2-en-ed2-de3

erkeğin hemcinsi erkeğe doğru boğa gibi çıksın ilerlesin"

236. [X X] KI A iriki AN X-na-ke4

237. [X X] TU-gin7 ḪAR ba-an-ak

238. [kur] /dilmun\ki-na mu-un-sikil mu-un-dadag

dilmunki ülke(kur)sini arındırdı, parıldattı

239. [d]/nin\-sikil-la zag-ba nam-mi-in-gub

dnin-sikil-la’yı onun başına dikti

('zag gub' > 'kenarına-omzuna dikmek'. Sorumlu kılmak demektir. Omuzda dikilen baştır. Türkçe olarak 'başına dikmek' anlamı karşılar.)

240. [X X] X eš3 agargara-še3 ba-an-šum2 ku6 X BI i3-gu7-e

[X X] X eš3 balık yatakları verdi, onun X balıkları yenildi

241. [ĝiš]/ĝišnimbar\ gana2 zid-še3 ba-an-šum2 zu2-lum-bi [i3]-gu7-e

verimli tarlaya hurma ağacı verdi, hurması yenildi

242. [X] X elamki mar-ḫa-ši[ki] […]

[X] X elamki ve mar-ḫa-šiki […]

243. ḪA.IB-gin7 teš2-bi gu7-u3-[dam]

ḪA.IB gibi herşeyi yokedenlerdir

(Elam, Sümerin en büyük düşmanı.)

244. lugal den-lil2-le a2 šum2-[ma]

den-lil2’in güç verdiği kral

245. e2-bi mu-un-ḫul bad3-bi mu-un-[gul]

evlerini yıktı, duvarlarını yıktı

246. kug na

4za-gin3-bi e2 niĝ2-gur11-bi

gümüş ve lacivert taşlarını, ev ve mallarını

247. den-lil2 lugal kur-kur-ra-ra nibruki-še3 ḫe2-na-ab-tum2

bütün ülke(kur)lerin kralı den-lil2 için nibruki’ya götürdü

248. iri nu-tuku e2 nu-tuku-ra

kenti olmayan, evi olmayan

249. den-ki-ke4 mar-tu maš2-anše saĝ-e-eš mu-ni-rig7

mar-tu’ya den-ki sürü(maš2-anše)leri bağışladı

250. ki-bi-ta igi-ni ĝar-ra-[ta]

oradan gözünü ayırdıktan sonra

251. a-a den-ki id

2buranun-na nam-mi-in-/il2\-a-ta

den-ki baba fırat’a (gözünü) diktikten sonra

252. gud du7-du7-gin7 u3-na mu-un-na-gub

şehvetle şahlanan boğa gibi onun için dikildi

(Yüklemde görülen '-na-' eki 'onun için, ona' anlamı verir. Hayvan ve cansızlar için kullanılmaz, insan için kullanılır. Buradaki boğa den-ki’dir, Fırat ve Diclenin suyu den-ki’nin menisidir diye yorum yapılır ama 1.1.1 Enki ve Ninhursaga parçasında ırmak suyunu den-ki’nin menisi olarak almama rağmen ben öyle düşünmüyorum. Boğa Fırattır.

Hayvan ve cansızların insan gibi anlatıldığı parçalarda hayvan ve cansızlar için '-na-' eki kullanılabilir. Ama bu parça o parçalardan değildir.)

253. ĝiš3 im-zi-zi dub3 im-nir-/re\

penisini kaldırdı, boşaldı(dub3 im-nir-re)

('dub3 nir' bileşik fiili menin boşalması için kullanılır. Fıratın suyunu boşalttığı yer tarım alanlarıdır. Sümecede su meni anlamınada gelir.)

254. id

2idigna a zal-le im-ma-/an\-[si]

dicle akan suyla [doldu]

(Baharda Diclenin suyla dolmasını belirtir. Önceki dizeyle ilgisi yoktur.)

255. šilam u2-numun-na amaš ĝiri2-tab-ba amar-bi gu3 di-/dam\

akrep baskılandığı ağılda, otların arasında yavru için böğüren yaban ineğidir

('tab' > 'basmak, artırmak, çoğaltmak'. '-a' eki almış. Fiili edilgen yapabilir. 'basan' değil, 'baskılanan' olabilir. Başka çevirilerde artan olarak alınırken ben azalan olarak alıyorum. Akrep çöl hayvanı.

Tanımlanan yerin çöl olmadığını belirtiyor. Boğa Dicle, inek tarlalardır.)

256. id

2/idigna\ gud du7-gin7 a2-na mu-na-/ab\-[…]

dicle, şahlanan boğa gibi onun(den-ki) yanına mu-na-/ab\-[…]

(Bu dizede açık şekilde Dicle boğaya benzetilir. Boğa döllenmez. Önceki dizelerdeki yorumları yanlış bulmamın bir nedenide bu.)

257. ĝiš3 im-zig3 niĝ2-mussa nam-de6

penisini kaldırdı, düğün armağanı getirdi

(Düğün armağanı çocuktur. Dicle tarlaları döller, tarlalar çocuk(bitki) verir.)

258. id

2idigna am gal-gin7 šag4 im-ḫul2 u3-tud-ba mu-/ni\-[…]

büyük yaban boğası gibi dicle’nin yüreği neşelendi, onun doğumunda mu-/ni\-[…]

259. a nam-de6 a zal-le na-nam kurun2-bi na-dug3-ge

su geldi, işte akan su, şarabı tatlıdır

260. še nam-de6 še gu-nu na-nam uĝ3-e na-gu7-e

tahıl geldi, işte gu-nu tahılı, halk yer

(Düğün armağanı, yani doğumla gelenler bunlar.)

261. e2-kur-re e2 den-lil2-la2-ke4 niĝ2 ĝal2-la nam-/si\

den-lil2’in evi e2-kur malla doldu

262. den-ki-da den-lil2 mu-un-da-ḫul2 nibruki [giri17-zal-am3]

den-ki sayesinde den-lil2 neşelendi, nibruki şahane oldu

263. en-e nam-en-še3 suḫ mu-un-[keše2]

bey, beyliğin simgesi suḫ sarığını bağladı

264. nam-lugal-še3 aga zid mu-un-ak

krallığın simgesi iyi aga tacı yaptı

265. a2 gab2-bu-na ki nam-mi-in-us2

sol yanındaki yere dokundu

266. ḫe2-ĝal2 ki-ta mu-na-ra-ĝen

yerden ona bereket geldi

267. zid-da-na ĝidru ĝal2-la-bi

sağında asa olunca

268. id

2idigna id

2buranun-na teš2 gu7-u3-da

dicle ve fırat’ın (suyu) yutulup

269. ka giri17-zal-ta kab2 di-da-bi

harika ağızdan fışkırtınca

(Kanallara suyun girip çıkmasını kastediyor.)

270. ḫe-nun e2-gal-ta i3-gin7 laḫ4-am3

gelen, saraydaki yağ gibi olan berekettir

271. en nam tar-ra den-ki lugal abzu-ke4

kader belirleyen bey, abzunun kralı den-ki

272. den-bi2-lu-lu ku3-ĝal2 id2-da-ke4

ırmakların denetcisi den-bi2-lu-lu’yu

273. [den]-/ki\-ke4 zag-ba nam-mi-in-gub

den-ki bunların başına dikti

274. [ambar-re gu3 ba]-an-de2 SUḪUR.ḪIku

6 suḫurku

6 ba-an-šum2

[bataklığa] seslendi, SUḪUR.ḪIku

6 ve suḫurku

6 balığı verdi

275. [ĝiš-gi gu3 ba]-an-de2 gi sumun gi ḫenbur ba-an-šum2

[kamışlığa] seslendi, yeşil kamış, olgun kamış verdi

2 dize kayıp

278. […] /a\-da-min3 mu-/ni\-[…]

279. /sa-par4-ra-ni\ ku6 nu-e3

ağından hiçbir balığın kurtulamadığı

280. niĝ2-keše2-da-ni u3-tud nu-e3

bağından hiçbir (anasından) doğanın kurtulamadığı

281. gu la2-a-na mušen nu-e3

tuzağından hiçbir kuşun çıkamadığı

282. /EZEN×KUG? lu2

? a2 maḫ\ dumu ezen sur12

?-a

283. d/UR5.ŠA\ lu2

? ku6-e ki aĝ2-ĝa2

balık seven dUR5.ŠA’yı

284. /den-ki-ke4\ zag-ba nam-mi-in-gub

den-ki bütün bunların başına dikti

285. en-e eš3 mu-un-ĝar eš3 kug-ga-am3 šag4-bi galam kad5-am3

bey kutsal alanı(abzuyu) yerleştirdi, kutsal alan(abzu) kutsaldır, içi sanat dolu

286. a-ab-ba eš3 mu-un-ĝar eš3 kug-ga-am3 šag4-bi galam kad5-am3

denize kutsal alanı(abzu) yerleştirdi, kutsal alan(abzu) kutsaldır, içi sanat dolu

287. eš3 šag4-bi gu suḫ3-a niĝ2 lu2 nu-zu-a

içi, kimsenin bilemediği karışık yumak olan kutsal alan

288. [eš3] ki-gub-bi muliku DU-a

dikilme-yeri muliku takımyıldızına doğru olan kutsal alan(abzu)

289. [eš3] kug-ga igi-nim-ma gub-bi mul ĝišgigir-še3 i3-DU

yüce kutsal alan(abzu)ın yukarı yüzü mul ĝišgigir takımyıldızına doğru

290. X ab ḫu-luḫ-ḫa /i-zi\ zig3-ga-am3 me-lem4-bi /ḫuš\-a

X ürkütücü denizde yükselen dalgadır, görkemi korkunç

291. [d]a-nun-na diĝir gal-gal-e-[ne] saĝ nu-mu-un-[ĝa2-ĝa2-ne]

büyük tanrı da-nun-na’lar yaklaşamazlar

292. /šag4-be2-ne te-en-ten im-ši\-ĝa2-ĝa2 e2-gal /ḫul2\-[le-dam]

içindekilere serinlik yerleştirir, sarayı sevindirendir

293. da-nun-na-[ke4-ne] šudu3 [a-ra-zu]-a ši-im-ma-sug2-sug2-[ge-eš]

da-nun-na’lar dua ve yakarışla dikilirler

294. den-ki-ra e2-[engur-ra]-ka barag maḫ? mu-[na-ri-e-ne]

den-ki için e2-engur-ra’da yüce kürsüyü mu-[na-ri-e-ne]

295. en-ra zal-le […] X […]

bey için zal-le […] X […]

296. nun gal X X X u3-/tud\ […]

büyük prens X X X u3-/tud\ […]

297. u5

mušen <a>-ab-ba bulug KA×X […]

denizin kaşıkcı kuşu bulug KA×X […]

298. /eš3\ niĝ2 dug3 eš3 niĝ2 u3-[tud …]

299. e2-kur-re e2 d/en\-[lil2-la2]-/ke4\ niĝ2 ĝal2-la [nam-si]

den-lil2’in evi e2-kur’a mal doldurdu

300. den-ki-da den-lil2 mu-ḫul2-ḫul2 nibruki giri17-zal-am3

den-ki sayesinde den-lil2 sevindi, nibruki şahane oldu

301. […] X eš3 kug-ga u5-a

[…] X yüce kutsal alan(abzu), denize açılan

302. [… e]-ne su3-ud di […] ĝar-ra

[… e]-ne uzak di […] yerleşen

303. a-ĝi6 uru16 gal-la engur-[ra]-ke4

engurun büyük kudretli seli

304. i-zi ḫu-luḫ-ḫa kur-ku ab-ba […] X […]

denizin ürkütücü çalkantılı dalgası […] X […]

305. zi-pa-aĝ2-ta e3 […] X

nefesten çıkan […] X

306. in-nin9 sirara2/ki-a\ [X X] /ku6\ X [d]/nanše\

sirara2

ki’nın hanımı [X X] /balık\ X dnanše

307. a-ab-ba ki niĝ2-/daĝal\-la-ba

engin deniz suyunda

308. den-ki-ke4 zag-ba nam-mi-in-gub

den-ki bunların başına dikti

309. šeĝ14 an-na-ka gu3 ba-an-de2

göğün yağmuruna seslendi

310. dungu dirig-ga-/gin7\ bi2-in-us2

bulutlar yüzer gibi yanaştı

311. an-ur2-še3 zig3-/ga\ […] im-sar-re

ufka yükselen […] im-sar-re

312. du6-du6 gana2-še3 […] i3-ĝa2-ĝa2

tarladaki tepeciklere […] yerleşir

313. ud gal-la u5-a niĝ2-ĝir2-da du7-du7

büyük fırtınaya binen, yıldırımla saldıran

314. ĝišsi-ĝar kug an-šag4-ge gib-ba

kutsal sürgüsü göğün içine geçen

315. dumu an-na ku3-ĝal2 an ki-a

gök(an)’ün çocuğu, yerin göğün suyolu denetçisi

316. diškur lu2 ḫe-<ĝal2> dumu an-na-ke4

gök(an)’ün çocuğu, bereketli insan diškur’u

317. den-ki-ke4 zag-ba nam-mi-in-gub

den-ki bütün bunların başına dikti

318. ĝišapin ĝiššudul2 erin2-bi si ba-an-sa2

sabanı, boyunduruğu ve bölükleri(öküz ve sürücülerinden oluşan bölükleri) düzenledi

319. nun gal den-ki-ke4 gud si-par4 us2-a ba-an-šum2

büyük prens den-ki boğa ve gereci izleyene verdi

320. ab-sin2 kug-ge ka ba-an-du8

kutsal saban izinin ağzını açtı

321. gan2-ne2 zid-de3 še ba-an-mu2

verimli tarlada arpa büyüttü

322. en suḫ-gir11 ḫe2-du7 an-edin-na

yüksek bozkıra(an-edin) yakışır tacın beyi

323. a2-šita4 engar den-lil2-la2

den-lil2’in çiftçisi, aleti

324. den-ki-im-du lu2 eg2 pa5-ra-ke4

setlerin ve sulama kanallarının insanı den-ki-im-du’yu

325. den-ki-ke4 zag-ba nam-mi-in-gub

den-ki bütün bunların başına dikti

326. en-e gana2 zid-de3 gu3 ba-an-de2 še gu-nu ba-an-šum2

bey verimli tarlaya seslendi, gu-nu arpası verdi

327. den-ki-ke4 gig-zid2 gu2-gal-la sa-zid2 ba-an-e3

den-ki nohut, mercimek, sa-zid2 çıkardı

328. še-eštub še gu-nu še in-nu-ḫa-bi guru7-še3 mu-un-dub-dub

eštub arpası, gu-nu arpası, in-nu-ḫa arpası ekinlerini yığdı

329. den-ki-ke4 guru7-du6 guru7-maš-e im-ma-da-an-tab-tab

den-ki guru7-du6 ve guru7-maš-e ekinlerini çoğalttı

330. den-lil2-da uĝ3-e ḫe2-ĝal2-la šu mu-un-di-ni-ib-peš-e

den-lil2 ile halka bereket yayıldı

331. saĝ bar gun3-gun3 igi lal3 šu2-šu2

başı ve üzeri benekli, yüzünü bal kaplayan

332. in-nin9 e-ne su3-ud ĝal2 usu kalam-ma zi saĝ gig2-ga

yurd(kalam)un kuvveti, karabaşın yaşamı e-ne su3-ud ĝal2 hanım

('saĝ gig2' > 'karabaş'. Sümerlilerin kendine verdiği ad.)

333. dezina2 ninda dug3 niĝ2 ki-šar2-ra-ke4

yeryüzünün tatlı ekmeği tahıl(dezina2)’ı

('dezina2' > 'tahıl, tahıl tanrıçası'.)

334. den-ki-ke4 zag-ba nam-mi-in-gub

den-ki bunların başına dikti

335. nun gal-e ĝišal-e sa bi2-in-sig10 ĝišu3-šub-[ba] si bi2-in-sa2

büyük prens küreğ(ĝišal)i iple sabitledi, tuğla kalıbını düzenledi

('ĝišal' > 'kazma, çapa'. Benim görüşüm bel ve küreğide içine alan genel bir anlamı var. Parçalardaki

'ĝišal' sözcüğünü buna göre kavramlandırıyorum. Yani cümleye göre anlamı yerleştiriyorum.)

336. agarin4-e i3-ḫe-nun-na-gin7 ĝiš3 im-ma-an-[dug4]

(kalıbın) boşluğuna bolluk-yağı-gibiyi penisledi

('agarin4(GA2×AN.ŠIM, Borger: AMA.ŠIM; agarin4)' > 'rahim boşluğu, kabın boşluğu'. 'i3-ḫe-nun-nagin7'> 'bolluk-yağı-gibi'. 1.1.1 Enki ve Ninhursaga parçasında sık sık anne karnında çocuğu belirtmek için kullanıldığına dikkat edin. 'ĝiš3' > 'penis, erkek'. 'dug4' > 'yapmak etmek söylemek'. 'ĝiš3 dug4' > 'penis etmek, penislemek', yani 'cinsel ilişki'. Sümerce parçalarda tuğla yapımıyla çocuğun yapımı birbirine benzetildiği için bu şekilde kullanılıyor. Kazma-kürek penis, tuğla kalıbı rahim. Küreğin tuğla kalıbına çamur yerleştirmesi, penisin rahme çocuk yerleştirmesine benzetilir.)

{{uzu-e3-a} {(1 ms. has instead:) uzu-mu2-a} ĝišal am3-mi-ni-in-du3}

{{et çıkartanı} kürekledi(ĝišal am3-mi-ni-in-du3)}

{{(1 ms. has instead:) et-büyüteni} kürekledi(ĝišal am3-mi-ni-in-du3)}

saĝ nam-lu2-ulu3 u3-šub-ba mi-ni-in-ĝar

insanların başını tuğla kalıbına yerleştirdi

den-lil2-še3 kalam-ma-ni ki mu-un-ši-in-dar-re

den-lil2’e doğru yurd(kalam)u yeri yardı

5.5.4 Kürek ve İnsanın Yaratılışı 18-19-20

Dikkat çekici nokta; kürek olmasını beklediğiniz yerde penis, penis olmasını beklediğiniz yerde kürek kelimesinin yazılması. Benzetmelerde kullanılan bir üslup. Diğer benzetmelerinde bu mantığa göre alınması lazım.

337. ĝišal zu2 sig9-ga-ni muš ad6 gu7 niĝ2 šu [ĝal2]

kürek(ĝišal) dişini yerleştirince hiçbirşey bırakmayan ceset yutan yılandır

(Kazma(ĝišal) en sert toprağı kazar şeklinde anlıyorum.)

338. ĝišu3-šub ĝar-ra-ni zar gu2-nida u8-e si sa2-am3

tuğla kalıbına yerleştirince, koyunlar için düzenlenen tahıl kepekleri

(Kürek(ĝišal) tuğla kalıbına çamur yerleştirdiğinde kepekler kadar çok tuğla üretiyor şeklinde anlıyorum.)

339. dkulla lu2 šeg12-e kalam-ma KAM

tuğlayı yurt(kalam)ta uygulayan kişi dkulla’yı

340. den-ki-ke4 zag-ba nam-mi-in-gub

den-ki bunların başına dikti

341. gu mu-un-ĝar us2-e si bi2-in-sa2

ipi yerleştirdi, temeli düzenledi

(Ölçüm ipiyle arsanın planlarını yere çiziyorlar.)

342. a2 unken-na-ka e2 bi2-in-ĝar šu-luḫ-e si bi2-in-sa2

kurulun yanına ev yerleştirdi, arınma ayin(šu-luḫ)lerini düzenledi

343. nun gal-e uš ki nam-mi-in-tag šeg12 ki nam-mi-in-us2

büyük prens temeli yere attı, tuğlaları yere bitiştirdi

344. uš ki tag-ga-ni nu-silig-ge

yere attığı temel geçmez(devamlıdır)

345. e2 zid du3-a-ni nu-kar2-kar2-re

kurduğu iyi ev çökmez

346. nir-gam-ma-ni dtir-an-na-gin7 an-šag4-ge us2-sa

kemeri, gökkuşağı gibi göğün içine yanaştıran

347. dmuš-dam-ma šidim gal den-lil2-la2-ke4

den-lil2’in büyük mühendisi dmuš-dam-ma’yı

348. den-ki-ke4 zag-ba nam-mi-in-gub

den-ki bütün bunların başına dikti

349. edin uru16-na men kug nam-mi-in-guru3

yukarı ovaya kutsal tacı taşıdı

350. an-edin-na sun4 /na

4\za-gin3 am3-la2 suḫ10 [na

4]za-gin3 am3-keše2

yüksek bozkır(an-edin)a lacivert taşı sakal astı, lacivert taşı suḫ10 sarığı bağladı

351. ki dug3-ga u2-šim giri17-zal-am3 šu gal mu-un-du7-du7

güzel yeri harika yeşillik bitkilerle mükemmelleştirdi

352. maš2-anše an-edin-na mi-ni-in-lu me-te-aš bi2-ib-ĝal2

yüksek bozkırda sürü(maš2-anše)leri çoğalttı, oraya süs oldu

353. šeg9 šeg9-bar u2-numun-na mu-un-lu e-ne su3-ud-bi mu-un-e

dağ keçi(šeg9)lerini, yaban keçi(šeg9-bar)lerini yaban otları arasında çoğalttı, onları çiftleştirdi

(Sümercede bitki ve hayvan tanımları sorunlu. 'maš2-anše' sözcüğünü antiloplar olarak alma eğilimindeyim. Buradan çıkardığım 'šeg9' ve 'šeg9-bar' antilop türü, ama yinede sözlüğe göre çeviri yaptım. 'an-edin' > 'yüksek bozkır'. Nereyi tanımlıyor? Yine kendi görüşüm ülkenin kuzey taraflarıdır.)

354. ur-saĝ an-edin-na men-bi-im edin-na lugal-bi-im

savaşcı, yüksek bozkır(an-edin)ın tacı, bozkırın kralı

355. piriĝ gal an-edin-na a2-/tuku gal? a2\ maḫ den-lil2-la2-kam

den-lil2’in yüce gücü, büyük kuvveti, yüksek bozkır(an-edin)ın büyük aslanı

356. dšakkan2 lugal ḫur-saĝ-ĝa2-ke4

tepelerin kralı dšakkan2’ı

357. den-ki-ke4 zag-ba nam-mi-in-gub

den-ki bunların başına dikti

358. tur3 mu-un-du3 šu-luḫ-e si bi2-in-sa2

ahır inşa ettti, arınma ayinleri(šu-luḫ)ni düzenledi

359. amaš mu-un-ĝar i3 gara2 saĝ bi2-in-šum2

ağıl yerleştirdi, en iyi yağı kaymağı bağışladı

360. ki ninda gu7 diĝir-re-e-ne-ke4 giri17-zal-la mi-ni-in-gi4

tanrıların yemek yediği yeri harikaya dönüştürdü

361. edin u2-šim-gin7 du3-a ḫe2-ĝal2 sa2 bi2-in-dug4

yeşil ovalar gibi yapılana bereketi dizdi

(Yeşil ovalar gibi yapılan, tanrıların yemek yediği yer.)

362. lugal u2-a zid e2-an-na gu5-li [an-na]

gök(an)’ün dostu, e2-an-na’nın iyi yiyecek sağlatıcısı kral

('e2-an-na' > 'göğün evi'. İnana’nın Uruk’taki tapınağı.)

363. mussa(source: MUNUS.US2.DAM) ki aĝ2 šul dsuen-na dam /kug\ /d\[inana]

yiğit dsuen’in sevdiği damadı, kutsal inana’nın eşi

(İnanna’nın eşi Dumuzid.)

364. in-nin9 nin me gal-gal-la-ke4

-hanım(in-nin9), çok büyük melerin kraliçesi-

('in-nin9' > 'hanım'. Genelde İnanna’nın sıfatı olarak kullanılır.)

365. sila daĝal-la kul-abaki-ka e-ne su3-ud-bi dug4-dug4

kul-abaki’nın anacaddesinde e-ne su3-ud-bi dug4-dug4

(Sümerce parçalarda kul-abaki, Uruk kentiyle birlikte anılır. Uruk kentinin bir bölümü olduğu düşünülür.)

366. ddumu-zid-dušumgal-an-na gu5-li an-na-kam

gök(an)’ün dostu ddumu-zid-dušumgal-an-na,

('dušumgal-an-na' > 'göğün ejderhası'.)

367. den-ki-ke4 [zag]-ba nam-mi-[in-gub]

den-ki bunların başına dikti

368. e2-kur-re e2 den-lil2-la2-ke4 niĝ2 ĝal2-la nam-si

den-lil2’in evi e2-kur’u malla doldurdu

369. den-ki-da den-lil2 mu-un-da-ḫul2 nibruki giri17-zal-am3

den-ki sayesinde den-lil2 sevindi, nibruki şahane oldu

370. in mu-un-dub bulug-ga mu-un-si-si

sınırları belirledi, sınırları yerleştirdi

371. den-ki-ke4 da-nun-na-ke4-ne-/er\

den-ki da-nun-na’lar için

372. iriki-a ki-ur3-ra ša-mu-un-di-ni-in-ĝar

kentte ki-ur3’u yerleştirdi

373. a-šag4-ga gan2-ne2 ša-mu-un-de3-ni-in-ĝar

tarla ve çiftlikleri yerleştirdi

374. ur-saĝ gud ḫa-šu-ur2-ta e3-a gu3 ḫuš de2-de2-e

savaşcı; selvi(ḫa-šu-ur2) ormanından çıkan, korkunç sesiyle böğüren boğa

375. šul dutu gud silim-ma gub-ba u3-na silig ĝar-ra

yiğit güneş(dutu): gururla boyun eğdiren, dikilen kusursuz boğa

376. ad-da iri-gal ki ud e3-a niĝir [gal] an kug-ga

büyükkentin babası, günün çıktığı yerde(doğuda) kutsal gök(an)’ün habercisi

('iri-gal' > 'büyükkent'. Ölümden sonra gidilen yer için kullanılır.)

377. di-kud ka-aš bar /kiĝ2\ diĝir-re-e-ne

tanrıların işlerine karar veren yargıç

('di(DI; de, di, sa2, silim)' > 'yargı, hüküm'. Akadcası 'dīnu'. 'kud' > 'kesmek, karar almak'. 'di kud' >

'yargılamak'. 'di-kud' > 'yargıç'.)

378. sun4 na

4za-gin3 la2 an kug-ga an-ur2-ta e3-a

lacivert taşı sakal takan, kutsal gökte ufuktan çıkan

379. dutu dumu dnin-gal-e tud-da

dnin-gal’in çocuğu güneş(dutu)’i

380. den-ki-ke4 an ki niĝin2-na-ba zag-ba nam-mi-in-gub

den-ki yerde gökte dolaşması için bütün bunların başına dikti

381. mug mu-un-dun temen si bi2-in-sa2

mug yününü eğirdi, dokuma tezgahına dizdi

382. den-ki-ke4 niĝ2 nam-munus-a šu gal ba-/ni\-in-du7

den-ki kadınlık şeylerini mükemmelleştirdi

(Dokuma ve eğirme kadın işi.)

383. den-ki-ra uĝ3-e tug

2SIKI.NUMUN2-a mu-un-da-an-[…]-e

den-ki için halk tug

2SIKI.NUMUN2 giysisi mu-un-da-an-[…]-e

('tug2' > 'kumaş, giysi'. Giysi isimlerinin başında belirteç olarak kullanılır.)

384. teš2 e2-gal me-te lugal-la

sarayı onurlandıran, krala yakışan (şeylerin başına)

385. duttu munus zid niĝ2-me-ĝar-ra

sessiz, iyi kadın duttu’yu

386. den-ki-ke4 zag-ba nam-mi-in-gub

den-ki bunların başına dikti

387. ud-ba dili-ni ĝarza2 taka4-am3

o zaman bir kişi görevlerden geri bırakılmıştır

388. munus /gal an\-[na-ke4] dinana ĝarza2 taka4-am3

göğün büyük kadını, dinana, görevlerden geri bırakılmıştır

389. dinana a-[a-ni] den-ki-ra

dinana babası den-ki için

390. e2-a ba-ši-in-kur9 er2 mu-na-še8-še8 di-bi! nam-mu-na-ab-be2

eve girdi, gözyaşı döktü, şikayette bulundu:

391. da-nun-na diĝir gal-gal-[e]-ne nam tar-tar-ra-bi

"büyük tanrı da-nun-na’ların kaderinin belirlenmesini

392. den-lil2-le [šu]-za ma-ra-ni-in-ge-en

den-lil2 eline yerleştirdi

393. munus-me-en dili-ĝu10-/ne\ [a]-/na\ bi2-dug4

ben kadına, yalnız bana neden böyle yapıldı

394. kug dinana-me-en /mar\-[za-ĝu10] /me\-a

ben kutsal dinana, görevim nerede

395. da-ru-ru nin9 den-/lil2\-[la2]-/ke4\

den-lil2’in kız kardeşi da-ru-ru

(da-ru-ru > Ninhursaga, Ninmah, Nintur.)

396. dnin-tur5 nin tud-tud-da

doğum kraliçesi dnin-tur5

397. šeg12 tud-tud kug nam-en-na-ni šu ḫe2-em-ma-an-[ti]

kutsal doğum tuğlasını beyliği için aldı

398. gi-dur kud im-ma-an ga-rašsar-a-ni ḫe2-em-ma-da-/an-ri\

göbek bağı kesicisini, im-ma-an kumunu ve pırasasını kazandı

399. sila3-ĝar-ra na

4za-gin3 duru5-ni šu ḫe2-em-ma-an-ti

lekesiz lacivert taşı sila3-ĝar-ra kabını aldı

400. a-la2 kug na de5-ga-ni šu ḫe2-em-ma-da-an-ri

doğum temizliği yapan kutsal a-la2 kabını kazandı

>>> Devamı >>> Sümerce yaratılış tableti - 1

>>> Devamı >>> Sümerce yaratılış tableti - 2
>>> Devamı >>> Sümerce yaratılış tableti - 3

>>> Devamı >>> Sümerce yaratılış tableti - 4