İnsanat bahçesi (Kafesteki sömürge)
İnsanat bahçesi (Kafesteki sömürge)
1906 yılında, Kongo bölgesinde yakalanan bir pigme New York’taki Bronx Hayvanat Bahçesi’ne
getirildi.
Pigmeye Ota Benga ismi verildi ve bir kafesin içinde, bir
orangutan ve dört şempanzeye birlikte halka gösterilmeye başlandı. Uzmanlar
kamuoyuna bu hümanoidin eksik halka olabileceğini söylüyor ve bu varsayımlarını
teyit etmek için de onu tüylü kardeşleriyle oynarken gösteriyorlardı.
Bir süre sonra Hıristiyan şefkati pigmeyi hayvanat bahçesinden
kurtardı.
Her yol denendi, ama hiçbiri işe yaramadı. Ota Benga
kurtarılmayı reddediyordu. Konuşmuyor, yemek masasında tabakları kırıyor, ona
dokunmak isteyen herkese vuruyor, hiçbir iş yapmayı beceremiyor, kilise
korosunda şarkı söylemeyip susuyor, onunla fotoğraf çektirmek isteyenleri ısırıyordu.
1916 kışının sonunda, on yıllık evcilleştirmenin ardından, Ota
Benga ateşin karşısına oturdu, çırılçıplak soyundu, ona
zorla giydirilmiş olan giysileri yaktı ve çaldığı bir tabancayla kendi kalbine nişan
aldı.
-------------------------------------------------------------------------------------------
“Zoos Humains” tabiri
günümüzde kullanılmasa da bundan 70 yıl önce hayli revaçtaydı.
Fransa’daki Paris yakınlarındaki Vincennes bölgesindeki
küçük bir ormanlık alanda 1907 yılında kurulan bahçe adeta dönemin başarılı
politikaları ve “kazançlarını” halka sunan birer gurur panayırları gibi lanse
edilmiş.
Burada Madagaskar, Çin hindi, Sudan, Kongo, Tunus ve Fas’tan
toplanan insanlar sergileniyordu. Oluşturulan mini köy ve pavyonlarda
insanların “toplandıkları” bölgelere uygun habitatlar yaratılmaya çalışılıyor
ve canlı figürler olarak da içlerine insanlar bırakılıyordu.
Sömürge sergisi
Bu organizasyonlar dev panayır alanlarında mini bir Sudan,
Alaska ya da Tunus’un yöresel yapılarını inşa ediyor, içlerine bu ülkelerden
getirdikleri insanları bırakıp adeta canlı bir insan müzesi gibi hizmet
veriyorlardı. Her şey sömürge sahibi olmanın gücünü göstermek ve halka
“yenilikçi” bir eğlence sunmak için. İsimleri de niyetlerini saklamıyordu:
İnsan Hayvanat Bahçesi…
-------------------------------------------------------------------------------------------
İnsanat bahçesi
"1914 yılında Norveç’te, Oslo'nun göbeğinde bir
insanat bahçesi açıldığını üç yıl önce öğrendik. Bunun üzerine, bu olayla
ilgili fikirlerini almak üzere, Oslo'lularla konuşmaya başladık. Sonunda
anladık ki, konuştuklarımızdan hiçbiri bu konuyu bilmiyor. Oysa 'bahçe' zamanında
büyük ilgi çekmiş ve 2 milyonluk Norveç'te 1,4 milyon kişi tarafından gezilmiş.
Buna rağmen kimsenin bu konuda bilgisinin olmaması şaşırtıcıydı. Birtakım
şeylerin kolektif hafızadan silinmesinin mekanizmalarını anlamak gerçekten çok
zor".
Post a Comment